HDP, genel seçimin en çok kazananı oldu

7 Haziran seçiminde Meclis’te temsil edilme hakkını elde eden dört parti arasında en az oyu alan HDP, buna rağmen seçimin sonucunu belirledi ve seçimin kazananı oldu. HDP, seçime parti olarak girmenin riskini avantaja çevirerek yüzde 13 oyla barajı rahatça geçti ve Meclis’te en az 79 vekille temsil edilme başarısını yakaladı. HDP, hem doğuda hem de batıda büyük oy artışı sağladı.  

Demirtaş, Cumhurbaşkanlığı seçiminde aldığı yüzde 9,8 oy oranıyla partisinin 30 Mart 2014 yerel seçimlerinde aldığı yüzde 6,44 oyu yüzde 50 oranında artırarak büyük bir başarıya imza atmıştı. BDP ve HDP, 30 Mart yerel seçimlerinde toplam 2,8 milyon oy almıştı. Demirtaş, 10 Ağustos’ta bu sayıyı 3 milyon 914 bine çıkarırken HDP’nin oyları dünkü seçimde 5,8 milyonun üzerinde çıktı. Böylece HDP 2011’de BDP’nin aldığı oyları iki katından fazla artırmış oldu.

3 büyük şehirde patlama

İstanbul’dan 2011’de 1. bölgede yüzde 3,25; 2. bölgede 4,83; 3. bölgede 5,69 oy alan HDP, bu seçimde bu bölgelerden sırasıyla 10,56, 12,33 ve 14,52 oy alarak ortalamada yüzde 12,44’ü buldu. HDP İstanbul’da 11 vekil çıkardı. İzmir’de de 2011’de 1. bölgede 4,94; 2. bölgede 2,94 alan HDP dün 1. bölgede 11,47, 2. bölgede 9,22 oranında oy aldı ve iki vekil çıkardı. Ankara’da Sırrı Süreyya Önder’i Meclis’e gönderen HDP, 2011’deki 0,73 ve 0,59 olan oy oranlarını 6,20 ve dörde çıkardı, ortalamada yüzde 5,22 oy aldı.
HDP, İstanbul ile birlikte 26 ilden milletvekilliği kazandı. HDP, Ankara’da 1, İzmir’de 2, Diyarbakır’da 10, Van’da 7, Mardin ve Şanlıurfa’da 5’er, Şırnak ve Ağrı’da 4’er, Batman ve Hakkâri’de 3’er, Tunceli, Siirt, Bitlis, muş, Gaziantep, Kars, Adana, Mersin ve Iğdır’da 2’şer, Bursa, Erzurum, Bingöl, Ardahan, adıyaman ve Antalya’da 1’er milletvekilliği kazandı.

HDP, Şırnak ve Ağrı’daki 4’er, Hakkâri’deki 3, Tunceli ve Iğdır’daki 2’şer milletvekilini tek başına çıkardı. HDP’ye en yüksek oy yüzde 85.8 ile Hakkâri’de, en az oy yüzde 0.85 ile Kastamonu’dan çıktı. HDP, batı illerinde de çok sayıda vekil çıkardı. Üç büyük şehirde 14 vekil çıkaran HDP, Adana ve Mersin’den ikişer, Antalya ve Bursa’dan ise birer vekil çıkardı.

Kürt oyları kaydı  

Seçim kampanyası sürecinde ilk kez Türk bayraklarıyla meydanlara inen HDP, başta batı illeri olmak üzere birçok yerde saldırıya uğramasına karşın soğukkanlılığı elden bırakmadı. Kampanya boyunca, “büyük insanlık” sloganıyla ısrarla barış vurgusu yaptı. Özellikle Bingöl, Erzurum ve en son iki kişinin yaşamını yitirdiği Diyarbakır’daki bombalı saldırı sonrasında kitlelerin sokağa inmesini engellemek için HDP’nin olağanüstü çaba sarf etmesi de seçim başarısına katkı sundu.

HDP’nin oylarını artırmasında Ak Parti’ye tepki oylarının yanı sıra çözüm sürecine verilen destek de etkili oldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, “Kürt sorunu yoktur, Dolmabahçe fotoğrafı yanlıştır, Kobani düştü düşecek” gibi çıkışları Kürt seçmen de tepkiye yol açtı. Bu çıkışlar bölgede, Ak Parti’nin muhafazakâr tabanında da HDP’ye kayışa neden oldu.  

Diyarbakır’da rekor

HDP, Diyarbakır’da ilk kez 10 milletvekili çıkardı. HDP ile Ak Parti listenin başına iki Bingöllü ismi birinci sıraya koydu. Ak Parti, Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, HDP ise Grup Başkanvekili İdris Baluken’i öne çıkarmıştı. Ak Parti’nin ağır topları arasında eski Devlet Bakanı Salim Ensarioğlu, listenin üçüncü sırasında yer alan Haşim Haşimi de seçilemedi. HDP Diyarbakır’da oyunu yüzde 16,5 artırarak yüzde 78’i geçti.  
HDP, belediye seçimlerini kaybettiği Şanlıurfa’da oylarını yüzde 12 artırdı. Gaziantep’te bugüne kadar varlık gösteremeyen HDP, oy oranını burada da yüzde 10 artırarak, yüzde 15,2’ye çıkardı ve iki vekil çıkardı. Eski Gaziantep Belediye Başkanı Celal Doğan, Mahmut Toğrul seçildi.

Leyla Zana ismi Ağrı’da büyük bir sinerji yarattı ve HDP’yi rekora taşıdı. HDP Ağrı’da Ak Parti ile yarışında oyunu yüzde 30 oyunu artırdı. Ak Parti ise yüzde 28 oy kaybetti. Oy patlamasında seçim sırasında Ağrı’da yapılan askeri operasyonda iki sivilin yaşamını yitirmesi etkili oldu. HDP, Ağrı’da dört milletvekilinin tamamını aldı.

 
HDP, Ak Parti kurularından Mir Dengir Fırat’ın aday gösterildiği Mersin’de de sürpriz yaptı. Daha önce yüzde 10,1 oy alan HDP yüzde 17,1’e ulaşarak yüzde 7.1 oyunu artırdı. Tunceli’de HDP’nin liste başında çok sayıda Alevi adaylar göstermesi etkili oldu. Ayrıca Tunceli’de sol, sosyalist kesimlerin oyları büyük oranda HDP’ye kaydı. HDP Tunceli’den ilk kez iki milletvekili çıkardı.

Erzurum’dan kadın vekil

Tunceli’de HDP’nin liste başında çok sayıda Alevi adaylar göstermesi etkili oldu. Ayrıca Tunceli’de sol, sosyalist kesimlerin oyları büyük oranda HDP’ye kaydı. HDP Tunceli’den ilk kez iki milletvekili çıkardı.
HDP aracının şoförü ile birlikte yakıldığı Erzurum’da yüzde 16 oy alarak oyunu yüzde 100 artırdı. HDP’nin türbanlı milletvekili Seher Akkıran Bayar milletvekili seçildi. Azeri ve Kürt nüfusun ağırlıklı yaşadığı, MHP’nin güçlü olduğu Iğdır’da da HDP oyunu yüzde 21 artırdı. Yine, HDP’nin kalelerinden Şırnak, Van, Batman, Hakkâri, Tunceli, Muş, Bitlis ve Mardin’de de oylarını artırdı. Ak Parti’nin kalelerinden Bingöl’de de HDP oyunu yüzde 13,9 oranında yükseltti.

Bugüne kadar Meclis’e kadın milletvekili gönderemeyen Bitlis’te de HDP’nin kadın adayı Mizgin Irgat milletvekili seçildi. HDP Eşbaşkanı Figen Yüksekdağ’ın liste başı olduğu parti Van’da sekiz milletvekilinin yedisini aldı. Daha önce HDP, Van’da üç milletvekili çıkarmıştı.  

Saldırıda yaralananlar sandık başında

Diyarbakır’daki HDP mitingine yapılan bombalı saldırıda yaralananlardan durumları ağır olmayanlar, yakınlarının yardımıyla sandık başına giderek oy kullandı. Yaralılardan 59 yaşındaki Sabahattin Bekçi, iki ayağı kırık olmasına rağmen tekerlekli sandalyeyle yakınlarının yardımıyla oy kullanacağı okulun ikinci katına taşındı.

Bekçi “Türkiye’ye barış ve özgürlük gelmesi için, kardeşlik için oyumu kullandım” dedi. Twitter’a da yüzü, elleri yanık olduğu için sargılar içinde olan bir yaralanın oy verirken çekilen görüntüsü düştü ve bütün gün paylaşım rekoru kırdı.

HDP’nin Diyarbakır mitingde yönelik çifte bombalı saldırıyla ilgisi olduğu düşünülen bir şüpheli Gaziantep’te gözaltına alındı. Başbakan Ahmet Davutoğlu önceki gece saat 02.00 sıralarında yakalanan zanlının bağlantılarının araştırıldığını belirtti.

Davutoğlu, ”Kuvvetle muhtemelen bu işin müsebbibi olan bir zanlı yakalanmıştır. Şu an tahkikatın güvenliği gereği isim açıklamıyoruz” dedi. Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcısı Ramazan Solmaz da soruşturma açısından çok iyi noktada olunduğunu ve şüphelinin bağlantılarının araştırıldığını söyledi.