Amerikan Washington Post gazetesinin ABD ve Ortadoğu'dan kaynaklara dayandırdığı haberine göremilitanlardan oluşan şebeke, Esed sonrasında İran ve Hizbullah'ın Suriye'deki çıkarlarını koruyacak. Görüş alınan Obama yönetiminden bir yetkili, İran ve Hizbullah'ın Suriye'de desteklediği militanların sayısının 50 bini bulduğunu aktardı. Arap bir yetkiliye göre ise İran bir yandan Esed'i sonuna kadar desteklerken, diğer yandan rejimin çökmesinden sonra çıkarlarını korumak için her yola başvuracak.
Zaman'ın haberine göre, Suriye’yi stratejik çıkarları için hayati gören Tahran, Esed rejiminin çökmesi durumunda Irak üzerinden Hizbullah ile olan bağlantısının kopmasından endişe duyuyor. Başta Bahreyn ve Suudi Arabistan olmak üzere Körfez bölgesindeki Şii nüfus yoluyla gelecekte bölgeyi kontrol etmeyi planlayan İran, Pakistan, Afganistan ve Hindistan’daki Şii nüfusla da doğu sınırlarını güvenceye almaya çalışıyor. İran doğuda Afganistan ve Pakistan gibi sert, Batı’da da Türkiye gibi ılımlı Sünni rejimlerle kuşatıldığından, çıkış yolu olarak bu ülkeler veya diğer komşu ve bölge ülkelerinde kendine mezhepsel olarak yakın gördüğü grupları destekliyor.
İranlı Şiiler, Suriye’deki Alevileri mezheplerinin bir parçası olarak görmemelerine rağmen, İran İslam devriminin kurucusu Ayetullah Humeyni, Alevilerle yakınlık kurarak onları yayılma alanlarının bir parçası haline getirmişti. Suriye’de Aleviler ve Dürziler toplam nüfusun yaklaşık yüzde 10’unu oluşturuyor. Ancak ülkenin kuzeyindeki Kürtler gibi daha homojen bölgelerde yaşamadıkları için İran, Lübnan’daki Hizbullah gibi Suriye içinde de Alevi ve Dürzilerden oluşan bağımsız bir devlet veya bölge kurmanın zor olduğunu düşünüyor.
Yönetime karşı mücadele eden Özgür Suriye Ordusu, sık sık yönetim saflarında savaşan İranlı ya da Hizbullah militanları öldürdüklerini veya yakaladıklarını belirtiyor. Suriyeli muhaliflere göre rejim yanlısı Şebbiha militanları silahlarını ve maaşlarını İran’dan alıyor. İran hem Irak üzerinden hem de Akdeniz’de Hizbullah üzerinden Suriye’ye silah gönderiyor, rejimin ihtiyaçlarını gideriyor. Ancak uzmanlar, kendisi maruz kaldığı ekonomik ablukadan dolayı zorda olan İran’ın daha uzun süre Suriye’yi finanse etmesinin zor olduğunu vurguluyor.
Zaman
