Son 5 yıl içinde Avrupa ve dünyanın pek çok ülkesinde gıda ürünlerinin fiyatlarında düşüş görülmesine rağmen İsveç’te tersi bir gelişme görüldü. Geçtiğimiz yıl gıda ürünlerin fiyatları Avrupa Birliği ülkelerine kıyasla % 1,1 oranında daha fazla artış gösterdi.
Fiyatlardaki bu farklılığın esas nedeni gıda sektöründe çok az sayıda tekelin eğemen olması ve fiyatları istedikleri gibi belirlemeleri. ICA adlı gıda tekeli İsveç pazarlarının % 50’sinden daha fazlasını kontrol ediyor. Cirosu 101 milyar kron olan tekel 2015 yılında 4,9 milyar kron kar etti. Avrupa Birliği ülkelerinde gıda tekellerinin kar oranı % 3 ila 4 arasında değişirken ICA’nın kar oranı % 7 civarında. Diğer gıda tekellerinin kar oranları da Avrupa'nın diğer ülkelerindeki kıyasla daha fazla.
Devlet İstatistik Enstitüsü’nün yayımladığı rakamlar 2010 ve 2015 yılları arasında gıda fiyatlarındaki artışın ülkedeki ortalama fiyat artışlarının iki katı olduğunu gösterdi. Elektronik, beyaz eşya ve diğer sektörlerinde görülen fiyat artışlarının oranı gıdadan daha düşük. Tek çocuklu üç kişilik bir ailenin yıllık gıda giderinin 50 bin kron olduğu öngörüldüğünde evin bütçesinin önemli bir bölümünün gıda ürünlerine gittiği görülüyor.
Dagens Industri gazetesinin yaptığı bir araştırma halkın pahalıya satın aldığı gıda ürünlerinden elde edilen gelirin büyük bir bölümünün mağaza sahiplerinin ceplerine girdiğini gösteriyor. Carnegie adlı şirketin uzmanı Niklas Ekman, ICA’nın karlarının Avrupa’nın diğer ülkelerindeki gıda tekellerine göre % 50’den daha fazla olduğunu söylüyor. Şirketin, bu yıl 2,1 milyar kronu hisse senetleri sahiplerine kar olarak dağıtması bekleniyor. (Stockholm/Evrensel)
